Understanding Aung San Suu Kyi's silence

အခ်ိဳ႕ ကိစၥ အေရးအရာေတြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘာ႔ေၾကာင္႔ ႏႈတ္ဆိတ္ေနရသလဲ ”။
လြန္ခဲ႔တဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေတာ္ဝင္ႏွင္းဆီခန္းမ မွာ က်င္းပခဲ႔တဲ႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီႏွင့္ အငွားယာဥ္ေမာင္း ဦးေနဝင္း တို႔အတြက္ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနား မွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “မိမိတို႕လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္သည္ကို မလုပ္ရဲ ေသး သည့္ အခ်ိန္မွာ၊ မလုပ္သင့္ မလုပ္ ထုိက္တာကုိ ေၾကာက္လို႕ မလြန္ဆန္ရဲသည့္ အခ်ိန္” ဆိုတဲ႔ စကားရပ္ကို ထည္႔သြင္းေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အထက္ပါ ေျပာဆိုခ်က္ကို ေဖဖါဝါရီ (၂၁)ရက္ေန႔ထုတ္ Darwin Peng ကေရးသားခဲ႔တဲ႔ Harvard Political Review ဆိုတဲ႔ ဟာဘတ္တကၠသုိလ္က ေက်ာင္းသားေတြ ထုတ္ေဝတဲ႔ ဂ်ာနယ္မွာပါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ အလြန္ သိမ္ေမြ႔ ခက္ခဲ နက္နဲတဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြကို အေသအခ်ာ သတိျပဳၿပီး၊ ေဒၚစု ကိုနားလည္ ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းေရးသားထားတဲ႔ Understanding Aung San Suu Kyi's silence “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘာ႔ေၾကာင္႔ ႏႈတ္ဆိတ္ေနရသလဲ ဆိုတာကို နားလည္ျခင္း”ဆုိတဲ႔ ေဆာင္းပါးထဲက အခ်က္တခ်ဳိ႕ကို ေရြးႏုတ္ ထည္႔သြင္းၿပီး သုံးသပ္တင္ျပ လုိက္ပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နႈတ္ဆိတ္ ေနတာ ဘာ႔ေၾကာင္႔လဲ ဆိုတာကို သိဖို႔ “စစ္တပ္”ႏွင္႔ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီေတြ” ( The military and Buddhist nationalists) ဆိုတဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၾသဇာ အႀကီးဆုံးႏွင္႔ အားအေကာင္းဆုံး ႏုိင္ငံေရး အင္အားစု (၂)ရပ္ အေၾကာင္း သိရွိနားလည္ သိရွိထားဖို႔ လိုပါမယ္လို႔ ေဆာင္းပါးက ဆိုပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ” ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံး ျဖစ္တဲ႔ ဗမာလူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ ေတြ အၾကားမွာ တေန႔တျခား ေထာက္ခံမႈ ေတြ ပိုပိုၿပီးရလာေနသလို၊ တျခား တဘက္ မွာ လည္း (၂၀၁၅) ေရြး ေကာက္ပဲြမွာ အနိုင္ရရွိခဲ႔တဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီကို အာဏာလႊဲ ေျပာင္းေပးခဲ႔ ေပမယ္႔ မတန္တဆ အာဏာ ေတြ ဆုပ္ကိုင္ထားဆဲ ျဖစ္တဲ႔ စစ္တပ္ကလည္း သူရယူထားတဲ အာဏာေတြကို ဆက္လက္ ဆုပ္ကိုင္ ထားဖို႔ တခ်ဳိ႕ ဝိဝါဒ ကဲြျပားႏုိင္တဲ႔ ကိစၥေတြမွာ ျဖစ္ႏုိင္သမွ် နည္းေတြကို သုံးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေဆာင္းပါးမွာ ေဖၚျပပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပတ္ျပတ္သားသား လုပ္ရမယ္႔ ကိစၥေတြမွာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ခဲ႔ တာေတြ အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေဝဖန္ခံထိုက္တာမွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အဲဒီလို ျဖစ္ရတာက ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ဟာ “စစ္တပ္” ႏွင္႔ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ”ဆိုတဲ႔ အလြန္အားေကာင္းတဲ႔ အင္အားစုႀကီး (၂)ခုႏွင္႔ ထိပ္တိုက္တိုး အားၿပိဳင္မႈေတြကို သတိႀကီးႀကီး ထားၿပီး ဆင္ႏႊဲေနရတာေၾကာင္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္တဲ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အသိနည္း မုိက္မဲတဲ႔ အျပဳ အမူ ေၾကာင္႔ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုေတာ႔ အေသအခ်ာ သိထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေဆာင္းပါးက သတိေပးသြားပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ”။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံလူဦးေရရဲ႕ (၉၀%)နီးပါးက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ျဖစ္ေန ေတာ႔ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ”ကို ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်မယ္ဆိုရင္၊ သူမက အရြယ္အစားအေတာ္ႀကီးကို ႀကီး မားတဲ႔ လူထု ႀကီးကို ေက်ာခိုင္းရာ က်သြားမယ႔္ အႏ ၱရာယ္ႀကီး ရွိေနပါတယ္တဲ႔။
အခ်ိဳ႕ထိလြယ္ရွလြယ္တဲ႔ ကိစၥေတြမွာ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ႏုိင္ျခင္း မရွိျဖစ္ေနရမႈ ေၾကာင္႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပစ္တင္မႈ ေတြကိုသာခံေနရတာ မဟုတ္ပဲ၊ (၉၆၉) လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သူ အရွင္ ဝီရသူရဲ႕ ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်မႈေတြကိုပါ ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္တဲ႔။
အရွင္ ဝီရသူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင္႔ သူမရဲ႕ အစိုးရသစ္က က်ဳပ္( အရွင္ ဝီရသူ)ကို ရန္သူ နံပါတ္(၁) အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ ေရွ႕တိုးလုပ္ေဆာင္လာေနပါတယ္လို႔ စြပ္စဲြေျပာဆိုေနပါတယ္။ ဒါတင္မက၊ လူမ်ဳိးေရး လူနည္းစုေတြကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ထားရွိတဲ႔ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေျပာင္းျခင္းႏွင္႔ ဘာသာ မတူသူေတြ အၾကားလက္ထပ္ ထိမ္းျမားကဲ႔သို႔ေသာ မ်ဳိးေစာင္႔ ဥပေဒ (၄)ရပ္ကို ဥပေဒ အျဖစ္ ျပဌာန္းေပးခဲ႔ ရုံမက အရွင္ ဝိရသူ က ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ျပဳလုပ္ေနတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေၾကညာေနသူ သမၼတ (ေဟာင္း) ဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္၊ အစိုးရ အရာရွိ အေျမာက္အမ်ားကလည္း (၉၆၉) လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္တဲ႔။
ကိုယ္တုိင္က “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ” မဟုတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြႏွင္႔ သူမ အစိုးရ အဖဲြ႔ထဲက အရာရွိေတြကို စိတ္ဆိုး ေဒါသ ျဖစ္ေစမွာကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ဖို႔ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ”ႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး သူမက ေျပာဆို ေဝဖန္မႈ မျပဳပဲ၊ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ ေနေနရပါတယ္တဲ႔။
စစ္တပ္။
လက္ရွိ (၂၀၀၈)ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို (အစိုးရ အဖဲြ႔ အႀကီးအကဲ အေနႏွင္႔) သူမ ရည္မွန္းထားခ်က္ေတြကို လုပ္ေဆာင္လို႔ မရေအာင္ ထိထိမိမိ တားဆီး၊ ပိတ္ပင္ထားပါတယ္တဲ႔။
ဒီ ဖဲြ႔စည္းပုံက စစ္တပ္ကို လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ (၂၅%) ခဲြေဝ ေပးထားတဲ႔ အျပင္၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာခြင္႔ ကိုလည္း ေပးအပ္ထားပါေသးတယ္တဲ႔။
တကယ္လို႔မ်ား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူတို႔ စစ္တပ္ အေပၚ ရန္လိုတဲ႔ အျပဳအမႈေတြကို လုပ္တယ္လို႔ စစ္တပ္က ထင္ျမင္လာခဲ႔ရင္၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ပုန္ကန္မႈႏွင္႔ သူမ ႀကဳံေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္မွာေတာ႔ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ”လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ အင္အားကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ စစ္တပ္ရဲ႕ အကူအညီလိုပါတယ္တဲ႔။
အရင္ စစ္အစိုးရဲ႕ အေရးပါတဲ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပားက အခုခ်ိန္ထိ အာဏာရွိတဲ႔ ရာထူးေတြကို ခ်ဳပ္ ကိုင္ ထားဆဲပါ။ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးႏွင္႔ နယ္စပ္ေဒသေရးရာ ဝန္ႀကီးေတြကို စစ္တပ္က တိုက္ရိုက္ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားၿပီး၊ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ အမ်ားအျပားက အျခား ဝန္ႀကီးဌာန ေတြကို ကိုင္တြယ္ေနပါတယ္။ ဒါ႔ေၾကာင္႔ စစ္တပ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္တဲ႔ အေနအထားမွာ ရွိေနပါတယ္တဲ႔။
ဒါ႔အျပင္၊ အခုအခါ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ” အေရးပါ အရာေရာက္လာခဲ႔ရတာကလည္း အရင္ စစ္အစိုးရ က သူ႔အာဏာ လက္လြတ္ မသြားေရး ၊ အာဏာသက္ရွည္ေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တဲ႔ အားထုတ္မႈရဲ႕ ရလာဒ္ပါတဲ႔။
(၂၀၁၀)ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္မီက စစ္အစိုးရဟာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး လို႔ နာမယ္တြင္ခဲ႔တဲ႔ ဆန္႔က်င္စိန္ေခၚမႈႏွင္႔ ရင္ဆုိင္ခဲ႔ရပါတယ္။ ဒီေတာ္လွန္ေရးဟာ စစ္အစိုးရရဲ႕ တရားဝင္မႈကို ထူးျခား ေျပာင္ေျမာက္စြာ စိန္ေခၚလိုက္တဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈ လုံးဝ ကင္းတဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး တရပ္ပါတဲ႔။
စစ္အစိုးရက သူ႔ရဲ႕ အစိုးရ ျဖစ္ျခင္းကို စိန္ေခၚခံေနခဲ႔ရတာကို ရပ္တန္႔ ပစ္ဖို႔ႏွင္႔ သူတို႔ အေပၚ ျပည္သူထူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ အေျခခိုင္လာရေအာင္ (ဗမာလူမ်ားစုႀကီးက) လူမ်ဳိးေရးႏွင္႔ ဘာသာေရး လူနည္းစုေတြ အေပၚ ေရွးယခင္ ကတည္းက ရွိေနခဲ႔တဲ႔ မႏွစ္မ်ဳိ႕မႈကို အသုံးခ်ၿပီး၊ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ”စတင္ ေထာက္ခံ အားေပးလာခဲ႔ပါတယ္တဲ႔။
စစ္အစိုးရက ဒီနည္းလမ္းကိုသုံးၿပီး သူတို႔ စစ္အာဏာရွင္ကို ရွည္ေအာင္ မဆဲြဆန္႔ႏုိင္ခဲ႔ေပမယ္႔၊ သူတို႔ရဲ႕ အားေပး အားေျမာက္ လုပ္မႈေၾကာင္႔ ဗမာ လူမ်ဳိးေတြအၾကားမွာ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ”ေရပန္းစား လာခဲ႔ပါတယ္တဲ႔။
ဒီလို အေျခေအေနေတြေၾကာင္႔ပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အဖို႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းခရီး ေရွ႕ဆက္ႏုိင္ေရးဟာ စစ္တပ္ႏွင္႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေအာင္ျမင္ေရး အေပၚ တည္မွီလာရပါတယ္။ ဒါ႕ေၾကာင္႔ပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဟာ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ”ေတြႏွင္႔ ထိပ္တိုက္တိုးမဲ႔ အေရး ကိစၥေတြမွာ ႏႈတ္ဆိတ္ေန ေနရ ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္တဲ႔။
ကံ မေကာင္း အေၾကာင္းမလွ ျဖစ္ေနရတဲ႔ အေျခအေန တရပ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကိစၥ တခ်ဳိ႕မွာ တြန္႔ဆုတ္ေနရတာ၊ အေရးတယူ လုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိတာေတြဟာ အာဏာ အမ်ားအျပားကို ဆက္လက္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲ ျဖစ္တဲ႔ စစ္တပ္ႏွင္႔ မဲဆႏၵရွင္ အမ်ားစုႀကီး အေပၚ ၾသဇာရွိေနတဲ႔ “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ” ကို စိတ္ဆိုး၊ ေဒါသထြက္ေအာင္ မလုပ္မိေစဖို႔ သတိျပဳ ေရွာင္ရွားေနရလို႔ ျဖစ္ပါတယ္တဲ႔။
စစ္တပ္ရဲ႕ ႀကီးစိုးမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ ေအာက္က မလြတ္ေျမာက္ေသးတဲ႔ ႏိုင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တခ်ဳိ႕ အေရးအရာေတြမွာ လုပ္ကိုင္ႏုိင္တဲ႔ အာဏာ မရွိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နိုင္ငံရဲ႕ ျပသာနာ အမ်ားအျပားကို ေျဖရွင္းႏုိင္ မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ဒါက အလြန္ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွတဲ႔ အရွိတရားတခုပါတဲ႔။
ဒီ အေျခအေနေတြကို သတိ မမူပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္ေနၾကမယ္ ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ အဓိက ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ျဖစ္တဲ႔ စစ္မွန္တဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ထရယ္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ေဆာက္ေရးဟာ အလွမ္းေဝးေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Tin WinAkbar
via - ေမေမ