၈၈ ကာလအတြင္း တိုက္ပြဲ

ေျပာၾကလွ်င္ ၈၈ အေရးအခင္းကာလမွာ လက္နက္မဲ့ျပည္သူကို လက္နက္ကိုင္တပ္ျဖင့္ ေျခမႈန္းျဖိဳခြဲခဲ့သည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၈၈ခုႏွစ္ စစ္ပြဲမ်ားဟုဆိုလွ်င္ ေစာဒကတက္လိုသူမ်ား ရွိေကာင္းရွိေပမည္။
-
ေျပာရလွ်င္ ၈၈ ကာလအတြင္း တိုက္ပြဲပံုစံ ၃မ်ိဳးကြဲျပားသည့္ စစ္ပြဲမ်ား တၿပိဳင္နက္တည္း ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။
ပထမတမ်ိဳးမွာ လက္နက္မဲ့ျပည္သူကို လက္နက္ကိုင္တပ္ျဖင့္ အႏိုင္အထက္ျပဳမႈကို ဒူးမေထာက္ လက္မေျမာက္ ႏိုင္ငံေရးအရ အံတုကာ ေရရွည္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည့္ စစ္ပြဲျဖစ္သည္။ ဒုတိယအမ်ိဳးမွာ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား လက္နက္ကိုင္တပ္ျခင္း တိုက္ၾကသည့္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ၿပီး တတိယတိုက္ပြဲပံုစံမွာ ယုတ္မာေအာက္တန္းက်စြာျဖင့္ ေဆး၀ါးသံုးကာ လူစိတ္ေပ်ာက္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ခိုင္းေစခံရသူမ်ားအား အမ်ားျပည္သူ ထိခိုက္ေစရန္ အဆိပ္ခတ္ေစျခင္း မီးရိႈ႕ မီးကြင္းပစ္ေစျခင္းမ်ားႏွင့္ ဩဂုတ္လ ၂၆ ရက္ ဟန္ျပ ေထာင္ဆူပူ မီး႐ိႈ႕မႈႀကီးျပဳကာ အင္းစိန္ေထာင္မွ ရာဇ၀တ္ အက်ဥ္းသား၊ အခ်ဳပ္သား ၁၀ဝ၀ဝ ေက်ာ္ကို လြတ္ထုတ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ၿမိဳ႕ရြာဆူပူေအာင္ ဖန္တီးကာ အျပစ္မဲ့ အရပ္သား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ႏိုင္ငံအေပၚ အရက္စက္ဆံုး၊ အေကာက္က်စ္ဆံုး၊ အယုတ္မာဆံုး ဆိုက္၀ါးေခၚ စစ္ပြဲတခုကို ဖန္တီးခဲ့သည္။
-
ဩဂုတ္လ ၂၅/၂၆ မွ ဩဂုတ္လ ၃၁ ရက္အတြင္း ဤကိစၥမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းစာ မွတ္တမ္းမ်ားရွိပါသည္။ ထိုရက္ပိုင္း ကာလအတြင္း ဒီမိုကေရစီ ေတာင္းဆိုသူမ်ား၏ စနစ္တက် ခ်ီတက္ ဆႏၵျပပြဲ မ်ားသာ ရွိခဲ့သည္။ လူသတ္ေခါင္းျဖတ္၊ ဂိုေဒါင္ေဖာက္၊ မီး႐ိႈ႕သည့္ကိစၥမ်ား မျဖစ္ေသးပါ။ အာဏာရွင္ႏွင့္ လက္ပါးေစတစုတို႕ ဖန္တီးေသာ မင္းမဲ့စစ္ပြဲျဖစ္သည္။
-
၁၄ရက္ ၉လ ၈၈မွ ၃၀ရက္၉လ ၈၈အထိ ရွမ္းျပည္နယ္ မိုင္းယန္းၿမိဳ႕တြင္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတပ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတပ္မေတာ္တို႕ တိုက္ပြဲ ျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြါးခဲ့ရာ မိမိဘက္မွ အရာရွိစစ္သည္ ၁၂၄ေယာက္ က်ဆံုးခဲ့ေၾကာင္း န၀တမွေၾကညာခဲ့သည္။
၂၆။၉။၈၈တြင္ န၀တမွ မဲသေ၀ါထိုးစစ္ စတင္ဟု ရက္စြဲမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖၚျပသည္။
-
ထိုစစ္ပြဲအားလံုးသည္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းအေပၚ တာ၀န္ရွိကာ အစိုးရတပ္မေတာ္သားမ်ားအပါအ၀င္ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား လက္နက္မကိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ေက်ာင္းသား အစိုးရ၀န္ထမ္း သာမန္ျပည္သူ အားလံုးမွာ နစ္နာသူ ဓါးစာခံမ်ားျဖစ္ကာ က်ိဳးကန္း ပဲ့ျပတ္သူ အသက္ဆံုးသူ စီးပြါးပ်က္သူ ဘ၀ဆံုးသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။
-
၈၈ အေရးအခင္း ေနာက္ခံျဖစ္ရပ္မ်ားအက်ဥ္းအားျဖင့္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းမတိုင္မွီထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ ကာလ အတြင္း တိုင္းျပည္တြင္ အေၾကြး အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၅၀၀ ခန္႕ရွိခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အရံ ေငြေၾကး မွာလည္း ေဒၚလာ သန္း ၂၀ မွ ၃၅ သန္းအထိသာ ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၈၇ ခု စက္တင္ဘာလ ၅ရက္ေန႕တြင္ သံုးစြဲေနေသာ ၇၅က်ပ္တန္၊၃၅က်ပ္တန္ႏွင့္ ၂၅က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားအားဖ်က္သိမ္းခဲ့သည့္အတြက္ ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား မွ စတင္ကာ ဆႏၵျပမႈမ်ားစတင္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထိုအေတာအတြင္း ျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ အနည္းႏွင့္အမ်ားသိၾကၿပီးျဖစ္သျဖင့္ အၾကယ္တ၀င့္ မေျပာေတာ့ပါ။
-
ေမ ၁၆ရက္ေန႕ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းရန္ေတာင္းဆိုေသာ ေက်ာင္းသားထု ခ်ီတက္ ဆႏၵျပပြဲအား အင္းယားကန္ေရွ႕တြင္ စစ္သားမ်ားထံဦးတည္ခ်ီတက္ေနစဥ္ ေနာက္ပိုင္းမွ လံုထိန္းရဲမ်ားက တုတ္ႏွင့္ရုိက္သတ္ျခင္း၊ မုဒိန္း က်င့္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္ဟုသတင္းမ်ားထြက္ေပၚလာသည္အထိ ရက္စက္စြာ ႏွိမ္နင္းၿဖိဳခြဲခဲ့ၾကပါသည္။
ဆႏၵျပမႈမ်ားပိုမိုအရွိန္ရလာၿပီး တပ္မေတာ္တြင္းမွပင္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္ကိုေတြ႕ ရပါသည္။
-
၁၉၈၈ ခု ဇြန္လလယ္တြင္မူ လူအုပ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ားမွာ ရန္ကုန္အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေန႕စဥ္ ျမင္ေတြ႕ လာခဲ့ရပါသည္။ ပဲခူး၊ မႏ ၱေလး၊ ထား၀ယ္၊ ေတာင္ငူ၊ စစ္ေတြ၊ ပခုကၠဴ၊ ၿမိတ္၊ မင္းဘူး ႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားတို႕ တြင္ စံတင္ ေလာက္ေသာျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ စနစ္ထူေထာင္ရန္ေတာင္းဆိုလာခဲ့ၾကပါသည္။
ထိုသည္မွာ စစ္အာဏာရွင္ေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ရွစ္ေလးလံုးအေရးအခင္းျဖစ္သည္။

ထိုအေရးအခင္းကို “ တပ္မေတာ္ ဆိုတာ ေသနတ္ကိုမိုးေပၚေထာင္ပစ္ မွာမဟုတ္ဘူး၊ ထိေအာင္ပစ္မွာ” ဟူေသာ
သူ႕စကားအတိုင္း လက္နက္မဲ့ကို လက္နက္ကိုင္တပ္သံုးကာ စစ္ျပဳခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေပၚမွ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္သည္။
-
တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားမွစစ္ပြဲမ်ားသည္လည္း တုိင္းရင္းသား ျပည္သူ တရပ္လံုးရဲ႕ ဒီမိုကရက္တစ္ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံး လာမႈနဲ႕ တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခား ဖိႏွိပ္မႈ ေတြေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီကို လက္နက္ကိုင္ ဆန္႕က်င္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ တဖြဲ႕ၿပီး တဖြဲ႕႔ ေပၚေပါက္ လာရသည္္။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း မရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးရယ္လို႕ မရွိေလာက္ ေအာင္ကို တုိင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္မႈေတြ ျဖစ္ပြား ခဲ့ရတယ္။
၁၉၇၅ ခု၊ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႕မွာ ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ မဆလ ပါတီ အုပ္စိုးမႈကို လက္နက္ကိုင္ ပူးေပါင္း ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ရန္ ကရင္ (ေကအဲန္ယူ)၊ ကရင္နီ (ေကအဲန္ပီပီ)၊ ကခ်င္ (ေကအိုင္အို)၊ ရွမ္း (အက္စ္အက္စ္ပီပီ)၊ ပေလာင္ (ပီအက္စ္အယ္လ္ေအ)၊ ပအုိ႕ဝ္ (ပီအဲန္အို)၊ မြန္ (အဲန္အမ္အက္စ္ပီ)၊ ဝ (ဒဗလ်ဴအဲန္အို)နဲ႕ ရခိုင္ (ေအအယ္လ္ပီ) တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ တပ္ေပါင္းစု (National Democratic Front, NDF) ကို ဖြဲ႕စည္း လိုက္ၾကသည္္။
-
၂၆။၉။၈၈တြင္ န၀တမွ မဲသေ၀ါထိုးစစ္ စတင္ဟု ရက္စြဲမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖၚျပၾကေသာ္လည္း စင္စစ္ ေကအန္းန္ယူတို႕၏ကာလရွည္ၾကာစြာ ျပင္ဆင္ခဲ့ေသာ သံလြင္ေနာက္ျခမ္းေဒသ နယ္ေျမ ရရွိွိေရး ထိုးစစ္ျပဳသည့္ စစ္ဆင္ေရးၾကီးျဖစ္သည္။
-
ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဟာ စစ္တပ္က ျပည္သူပိုင္ အမည္ခံ သိမ္းပိုက္ ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဦးေဆာင္သူ စစ္တပ္ အရာရွိ ေတြရဲ႕ အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားမႈ၊ စီးပြားေရး နားလည္ တတ္ကြၽမ္းမႈ မရွိမႈနဲ႕ အလြဲလြဲ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ စီမံ ခန္႕ခြဲမႈ ေတြေၾကာင့္၊ ႏိုင္ငံဟာ သူေတာင္းစား ႏိုင္ငံ (LDC, Least Development Country) စာရင္း ဝင္ခဲ့ရ သည္။
မီးဖိုသံုး ဆီဆားသၾကားကစ အိုးခြက္ပန္းကန္ အ၀တ္အထည္ ေဆး၀ါး အစစ ဘာတခုမွ မထုတ္လုပ္ႏိုင္သျဖင့္ အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ ေမွာင္ခိုကုန္သြယ္မႈ ျဖစ္လာရသည္။
-
အေနာက္ဖက္ႏွင့္ အေနာက္ေျမာက္အေပါက္မွ ေကာ့ဘဇား မိုေရးတမူး၊ အေရွ႕ေျမာက္တြင္ မူဆယ္နမ့္ခမ္းလမ္းမွ တရုတ္နယ္စပ္၊ အေရွ႕ႏွင့္အေရွ႕ေတာင္တြင္ ထိုင္းနယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ ေမွာင္ခိုေဖါက္ကားရသည္။
ဇီးေစ့အတြင္းမွအဆံကစ ဆင္တေကာင္လံုးအထိ ေမွာင္ခို ထုတ္ကာ လူသံုးကုန္ ပစၥည္းမ်ား ေမွာင္ခိုသြင္းရသည္။
တိုင္းျပည္အတြက္ ၀င္ေငြ အခြန္အေကာက္ တျပားတခ်ပ္မရေသာ္လည္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ရသည့္အတြက္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားမွ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အခြန္ေပးရသည္။
-
၁၉၈၃ခု ေကအန္းန္ယူ စီးပြားေရး၀န္ႀကီး Pu Ler Wah ၏ ၀င္ေငြ အေကာက္စာရင္းအရ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၅သန္း၀င္ေငြရွိသည္။ ဒါကဌာနခ်ဳပ္ကိုေရာက္ေသာ စာရင္းျဖစ္သည္။ အေကာာက္ဂိတ္တာ၀န္ခံအဆင္ဆင့္ လိုသေလာက္သံုးထားေသာ စားရိတ္ ႏႈတ္ပီးသားျဖစ္သည္။
-
အျခားေသာ သစ္လုပ္ငန္း သတၱဳမိုင္းလုပ္ငန္းမ်ားမွလဲ ၀င္ေငြ အေျမာက္အမ်ားရွိေသးသည္။ သစ္ထုတ္လုပ္သည့္ဧရိယာ ၁၈,၈၀၀ စတုရန္းကီလိုမီတာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ေကအန္းန္ယူ သစ္ေတာအရာရွိ ၄၆၀မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ တာ၀န္ခံငယ္မ်ားျဖစ္သည္။
၁၉၈၀မွ ၁၉၉၄ ကာလအတြင္း သစ္ တစ္-ကုဗမီတာအတြက္ ၀င္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၀မွ ၈၀ ရရွိသည္။
-
ဇီးေစ့မွ ဆင္အထိ ထုတ္လာေသာ ေမာင္ခိုကုန္မ်ားတြင္ မိုးကုတ္ ရတနာေျမထြက္ ပတၱျမား၊ နီလာ၊ အညံ့ပန္းႏွင့္ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္း ေက်ာက္ေတြ ကခ်င္က ေက်ာက္စိမ္းေတြပါသည္။ ေကအန္းန္္ယူနယ္မွ သူတို႔ႏိုင္ငံထဲ တရားမဝင္ လာၾကတဲ့ ကုန္သည္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မဖမ္းဘူး။ဖထီးေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ ယာယီ သြားလာခြင့္ လက္မွတ္ေတာင္ ထုတ္ေပးၾကေသးတယ္။
သူတို႔ ဝယ္ရတဲ့ေက်ာက္က အခြန္လြတ္ ထြက္လာတဲ့ေက်ာက္။ ေနာက္ ... သူတို႔က သူတို႔ဝယ္တဲ့ ျမန္မာေက်ာက္ကို သူတို႔ ႏိုင္ငံမွ တစ္ဆင့္ တရားဝင္ ျပည္ပကို ျပန္ေရာင္းၾကတာ။ အဲဒီလို ျပန္ေရာင္းတဲ့ အခါမွာလည္း သူတို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက ျပည္ပပို႔ကုန္ အခြန္အေန နဲ႔ ေငြထပ္ရျပန္တာေပါ့ခင္ဗ်ား။
ျမန္မာအစိုးရက တစ္ျပားမွမရဘဲ သူတို႔ အစိုးရကေတာ့ ႏွစ္ခါစားေပါ့ ခင္ဗ်ား။
ဗမာအစိုးရကေတာ့ မိေအး၂ခါမက အျပန္ျပန္ ေရွ႕ေရာေနာက္ပါနာသည္။
ထိုအခါ ေကအန္းန္္ယူအေနႏွင့္ ဘန္ပါအခိုင္အမာ ရံုးအေဆာက္အဦးမ်ားလူေနအေဆာက္အဦးမ်ား ႏွင့္ ခံစစ္ေသကိုတည္ေဆာက္ကာ ဖိုး၀ွီးကား တ၀ီ၀ီႏွင့္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။
-
ထိုင္းႏိုင္ငံသား ေကအန္းန္ယူနယ္ေျမအတြင္း သစ္-သတၱဳ လုပ္သူမ်ားမွာ ထိုင္းစစ္ဖက္ႏွင့္နီးစပ္သူမ်ား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား စစ္ဖက္လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေနသူမ်ားျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုကာလက ထိုင္းအစိုးရ၏ နယ္စပ္ေရးရာ ေပၚလစီအရ ဗမာစစ္တပ္ႏွင္ ထိပ္တိုက္မေတြ႕ရေအာင္ ၾကားခံ(ဘာဖါ) ထားေသာ ေပၚလစီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေကအန္းန္္ယူအတြက္ လက္နက္ ရိကၡာလမ္းေၾကာင္းမွာ တရား၀င္နီးပါး အဆင္ေျပလ်က္ရွိသည္။
ထိုင္းစစ္ေဒသမ်ားမွ ေလ့က်င့္ေရး စါရင္းေပ်ာက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ရႏိုင္သည့္ျပင္ ဗီယက္နမ္ ကမ္ပူျခားနယ္စပ္မွ စစ္က်န္လက္နက္မ်ား စိတ္တိုင္းက် ရႏိုင္သည္။
စစ္၀တ္ အသံုးအေဆာင္မွသည္ ဆီစိမ္ စကၠဴပတ္ လက္နက္ငယ္မ်ား စက္လတ္ စက္ႀကီး ၁၂၀မမအထိ လိုတာလိုသေလာက္ရသည္။ ထိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအမည္ခံကာ ၀ယ္ေပးထားေသာ ေကအန္းန္္ယူပိုင္ကားမ်ား ထိုင္းတႏိုင္ငံလံုး သြားလာႏိုင္သည္။
-
မဆလအစိုးရမွာက စစ္စရိတ္ အလံုအေလာက္မရွိ။ သိပ္မထြားလာေအာင္ တခါတရံ ထိုးစစ္ေဖၚၿပီး တပ္မေတာ္သားတို႕ ေသြး အသက္ ေျခလက္အဂၤါတို႕ႏွင့္ စီးရိုးကာထားရံုသာတတ္ႏိုင္သည္။
ထိုကာလကဆိုလွ်င္ သံလြင္အေနာက္ျခမ္းကိုမေက်ာ္လာႏိုင္ေအာင္ နယ္စပ္တစ္ေလ်ာက္ရွိ ေကအန္းန္္ယူ စခန္းမ်ားအား တပ္မ(၄၄)ႏွင့္ တပ္မ(၆၆) ကရင္ဆိုင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားလ်က္ရွိသည္။
၂၈-၁၀-၈၇ ေကအန္းန္္ယူဗဟို စစ္ေရးႏိုင္ငံေရး အေရးေပၚစီးေ၀း (ဓါတ္ပံုအမွတ္-3A ) ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ သံလြင္အေနာက္ျခမ္းေဒသ လြတ္ေျမာက္ေရးနယ္ေျမထူေထာင္ရန္ျဖစ္ေသာ္လည္း မြန္ႏွင့္ နယ္ေျမျပသနာ အခြန္အေကာက္ျပသနာ ျဖစ္ျပီး တဖက္ႏွင့္တဖက္ ပစ္ခတ္ရသည္အထိ
ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ သံလြင္အေနာက္ခ်မ္းေဒသကို လက္မထည့္ျဖစ္ျခင္းျဖစ္သည္။
၁၉၈၈ခုႏွစ္ ၊စက္တင္ဘာလသို႕ေရာက္မွ ေကအင္ယူတပ္မဟာ(၇) ၊ အထူးတပ္ရင္း(၁၀၁) (၁၀၂)ႏွင့္ တပ္မဟာ(၆)အင္အားစုအခ်ိဳ႕စုေပါင္းထားေသာ တိုက္ခိုက္ေရးအင္အား စု(၁၀၀၀)ေက်ာ္၏ မဲသေ၀ါေဒသစစ္ဆင္ေရးကို တပ္မဟာမွဴး ဗိုလ္မွဴးးၾကီးထိန္ေမာင္ဦးစီး အထူးတိုက္ခုိက္္ေရး စစ္ေၾကာင္း ၂ ခု စစ္ေၾကာင္း(၁) မွဴး ကား ဒုမွဴးၾကီး ေစာေဂ်ာ္နီ စစ္ေၾကာင္း(၂)မွူးကား ေစာေဂ်ာ္ျဖဴဦးစီးၿပီး ျဖတ္ေတာက္ေရး စစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္။
၄င္းတို႕ႏွင့္အတူ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသားစစ္အၾကံေပး (၄)ဦးပါ၀င္လ်က္..။ ထို႕ျပင္ တဖက္ႏိုင္ငံတြင္း ထိုင္းထပ္မ်ားမွ အေမရိကန္လုပ္ဂ်မ္ပါမ်ားကို အသံုးျပဳကာ လက္နက္ႀကီးရွိရာအရပ္ကို ေထာက္လွမ္းပစ္မွတ္ရွာ သတင္းပို႕ေပးရန္လည္း သေဘာတူညီထားေသးသည္။
ေသာင္ရင္းျမစ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းယိုးဒယားႏုိင္ငံအတြင္းတြင္ ကားတန္းမ်ားျဖင့္ ခဲယမ္း ရိကၡာမ်ား စစ္ဆင္ေရးကာလတေလ်ာက္ ေန႕ည အဆက္မျပတ္ပို႕ေပးကာ အပံုလိုက္ထားေပးထားသည္ဟုလည္း မွတ္တမ္းမ်ားအရသိရသည္။(ပံုအမွတ္-4A)
စက္တင္ဘာ လ(၂၆) နံနက္(၁)နာရီ ခလရ(၇၆) တပ္ခဲြ(၁) မွအရာရွိစစ္သည္ (၁၈)ဦးအင္အားရွိေသာ အံ့ေက်ာ္ကုန္းကို စတင္တိုက္ခိုက္သည္။၈၂ မမစိန္ေျပာင္းၾကီး မ်ားRPG ေလာင္ခ်ာမ်ားပစ္ခတ္ကာ နာရီ၀က္အတြင္း စခန္းေပၚ ဖိတက္ႏိုင္ခဲ့သည္။
တိုက္ပဲြျဖစ္သည္ႏွင့္ ပြိဳင့္ ၁၇၇၈ မွလႈပ္ရွားတပ္ခဲြ(၂)ႏွင့္ တပ္စု(၂)စုသည္ ခ်က္ခ်င္း အံ့ေက်ာ္ကုန္း အား တက္ေရာက္ကာ စစ္ကူ လိုက္ေသာ္လည္း ေဂ်ာ္ျဖဴ၏ ျဖတ္ေတာက္ေရးစစ္ေၾကာင္းမွ ျဖတ္ေတာက္ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဆုတ္ခြါပီး စက(၁)ဌာနခ်ဳပ္သို႕ ပူးေပါင္းခဲ့ရသည္။
-
စစ္ဗ်ဴဟာအေရးၾကိး ေျမမ်ားျဖစ္ေသာ အံ့ေက်ာ္ကုန္း ႏွင့္ ပြိဳင့္ ၁၇၇၈ အားစြန္႕လႊတ္လိုက္ရခ်ိန္တြင္ အကာကြယ္မဲ့ အေနထားသို႕ ေရာက္ရွိသြားေသာ ခလရ(၇၆) စစ္ေၾကာင္း(၁)ဌာနခ်ဳပ္ ကဆာနလီေတာင္ေၾကာၾကီးသည္ တပ္မွ၆၀မမတခ်က္ပစ္လွ်င္ ေကအန္းန္ယူထိုးစစ္ေၾကာင္းက ၈၂မမ ၁၀ခ်က္မက ျပန္ပစ္ခံရသည့္ အေနအထားတြင္လည္းက်ေရာက္ေနေသးသည္။
-
တိုက္ပဲြစတင္သည့္ (၂၆)ရက္ေန႕မွစတင္ကာ ေကအန္းန္ယူသည္ တစ္ရက္လ်င္ လက္နက္ၾကီး အခ်က္(၃၀၀)အထိပစ္ခတ္ႏုိင္ပီး ့၅ (ပြိဳင့္ဖိုက္)စက္ေသနတ္ၾကီး အခ်က္(၅၀၀)မွ(၁၀၀၀)ထိ ပစ္ခတ္လ်က္ RPG မ်ားမွ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္တန္ျပန္ပစ္ခတ္သည္။ ပစ္အားကားေၾကာက္ခမမ္းလိလိ အ့့ံေက်ာ္ကုန္း ပြီဳင့္ ၁၇၇၈ ကုန္းမ်ားေပၚမွ ပစ္ခတ္လိုက္ေသာ ့၅ စက္ၾကီး ၏ မီးက်ည္တန္းမ်ားကားတ၀င္း၀င္း .. ။(ပံု 5B)
ေတာင္သံုးလံုးေတာင္ေၾကာမွ အံ့ေက်ာ္ကုန္းထိ ဆက္သြယ္ေရးေျမာင္းရွည္ၾကီးအား ၂၇ ရက္ ၂၈ ရက္ေန႕မ်ားတြင္ အၿပီးတူးေဖာ္ႏုိင္ပီး ထို ကတုတ္ေျမာင္းမွတဆင့္ လူ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားအား အံ့ေက်ာ္ကုန္းႏွင့္ ပိြဳင့္ ၁၇၇၈ သို႕ ေတာက္ေလ်ာက္ျဖည့္တင္းလ်က္ရွိသည္။ မဲသေ၀ါေျမာက္ပိုင္းေဒသၾကီးတစ္ခုလံုး အင္အား ၁၅၀၀ ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည္။
၇၅မမ ေနာက္ပြင့္ ၄လက္ ပစ္ခတ္သည္။ ၈၂မမ စိန္ေျပာင္းၾကီး ၆လက္ ၅၇ မမေနာက္ပြင့္မ်ား ၆၀ မမ စိန္ေျပာင္းမ်ား - ့၅ စက္ေသနတ္ၾကီးမ်ား ၃႕.၅ လက္မေလာင္ခ်ာမ်ား RPG ေလာင္ခ်ာမ်ား အမ္ ၇၂ တစ္ခါသံုးတင့္ဖ်က္ေလာင္ခ်ာမ်ား အမ္ ၇၉ ဗံုးပစ္ေလာင္ခ်ာမ်ား အေရအတြက္ မခန္႕မွန္းႏုိင္ေအာင္ ေဖာခ်င္းေသာခ်င္း ပစ္ခတ္ေနသည္။
-
ခလရ(၇၆)တပ္ရင္းမွွဴး ဒုတိယဗိုလ္မွဴးၾကီးသီဟသူရ ေက်ာ္ညြန္႕သည္မိမိအပါအ၀င္ ၂၂၀ ခန္႕ လက္နက္ၾကီး အေနျဖင့္လည္း ၇၅မမ ေနာက္ပြင့္ ၁လက္ ၈၁မမ စိန္ေျပာင္းၾကီး ၂လက္ ၆၀မမ ၂လက္ႏွင့္ ၈၄မမ ကားဂူးစတက္ ေလာင္ခ်ာၾကီး ၁လက္ လက္က်န္က်ည္ကား၁၅ ေတာင့္ သာရွိသည္။အျခားခဲယမ္းကလည္းနည္းပါးလြန္းလွသည္။
ကဆာနလီေတာင္ေၾကာသည္ မတ္ေစာက္ေသာေတာင္ေၾကာၾကီးျဖစ္သည္။ေကအန္းန္ယူသည္ ၀ါးေလွကား၀ါးလံုးမ်ားယူကာ ေထာင္တက္ၾကသည္။ ၾကိဳးမ်ားအသံုးျပဳကာတက္သည္
ကဆာနလီေၾကာသာမကတစ္ၿပိဳင္နက္ ဒုတပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴး ထြန္းျမင့္၏ မဲသေ၀ါ ပင္မကုန္းအား ေဂ်ာ္ျဖဴ စစ္ေၾကာင္းမွ အင္အား ၅၀ က ပိုင္းျဖတ္တိုက္ခိုက္သည္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကား ကဆာနလီအားစစ္ကူ မေပးႏုိင္ရန္။
-
၁၉၈၈ ၏ ျမန္မာျပည္အျခအေနကား ျမိဳ႕ေပၚတြင္လည္း မီးခိုးလံုးမ်ား မင္းမဲ့စရုိက္မ်ား တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္ ေသနတ္သံ ဗံုးသံတညံညံ။
ေအာက္တိုဘာလ(၅)ရက္ေန႕ အမွတ္(၇၅) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသည္ စစ္ကူေပးရန္ခ်ည္းကပ္လာေသာ္လည္း ေဂ်ာ္ျဖဴ က ျဖတ္ေတာက္ထားသျဖင့္ေရွ႕မတိုးႏုိင္ တပ္မ(၄၄)၏ အမွတ္(၃)ေျချမန္တပ္ရင္း စစ္ကူတက္ေသာ္လည္း ေခ်ာင္းေရတက္သျဖင့္ခရီးမတြင္။ ခလရ ၇၆ တပ္ရင္းမွူးက ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္ႏွင့္ ကြပ္ကဲဆဲ။
-
ေအာက္တိုဘာလ(၆)ရက္ နံက္ပိုင္း တပ္ရင္းမွဴး တိုက္ပြဲ၀င္ရင္းက်ဆံုးသည္။ သတင္းကိုလွ်ိဳ႕၀ွက္ထားပီး ဆက္ခံသည္။ ေန႕လည္ပိုင္းတြင္ ျဖတ္ေတာက္မႈခံထားရေသာစစ္ကူ ခလရ(၇၅) စစ္ေၾကာင္း(၂)ႏွင့္ တပ္ခဲြ(၃)ခဲြသည္ ေဖာက္ထြင္းကာ ကဆာနလီ ေတာင္ေၾကာၾကီးသို႕
ေရာက္ရွိလာေသာေၾကာင့္ အင္အား၄၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ ျဖစ္လာသည္။
-
ေအာက္တိုဘာ၆ရက္ေန႕တစ္ေန႕လံုး လက္နက္ၾကီးမ်ိဳးစံုျဖင့္ပစ္ခတ္လ်က္ရွိရာ ဘန္ကာမ်ားအားလံုး ၿပိဳက်ကုန္သည္။ သစ္ပင္တစ္ပင္မွမရွိေတာ့ ကဆာနလီသည္ထယ္ထိုးထားေသာတလင္းျပင္ကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနေခ်ၿပီ။
၇ရက္ေန႕ နံနက္ မဂၤလာဒံုေလတပ္တပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္အမွတ္ (၁) တိုက္ခိုက္ေရးအုပ္မွ PC-9 တိုက္ေလယာဥ္၄ စီး အကူလာေသာ္လည္း ရာသီဥတုေၾကာင့္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား ၏ တိုက္ခိုက္မႈသည္စြမ္းအားျပည့္မရ။
-
၇ရက္ေန႕ႏွင့္ ၈ရက္ေန႕မ်ားတြင္ ပို႕ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းအား ျဖတ္ထားေသာ
ေဂ်ာ္ျဖဴ၏စစ္ေၾကာင္းအား တိုက္ေလယာဥ္မ်ားမွ ဗံုးၾကဲစက္ေသနတ္ပစ္ေသာ္လည္း ရာသီဥတုကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အျပည့္အ၀ မထိေရာက္ေခ်။
-
တိုက္ပဲြမွာ ႏုိင္ငံျခားစစ္အၾကံေပးတို႕ ၏ နည္းနာမ်ားအတိုင္း ပစ္အားႏွင့္ဖိကာ က်ည္ေရာက္လူေရာက္ တိုက္စစ္ဆင္္သည္။ လက္ပစ္ဗံုးပစ္ခတ္မႈမ်ား ျပားလွသျဖင့္ စစ္သည္မ်ားသည္ ေလတြင္၀ဲလာေသာလက္ပစ္ဗံုးမ်ားအား ေစာင္ၾကားမ်ားခံကာတန္ျပန္ ပစ္ခတ္ေသာစနစ္ကို စစ္ဇတ္ကားရိုက္ေသာ ဒါရိုက္တာအေက်ာ္ေဒးယမ်ားပင္ စဥ္းစားမိမည္မထင္။
ေနာက္ဆံုးတြင္ မဲသေ၀ါ ပင္မကုန္းသို႕ဆုတ္ခြာရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပီး ညေန(၅) နာရီတြင္ ကဆာနလီမွခြာစစ္ဆင္ လာေသာတပ္ဖဲြ႕အားလံုးမဲသေ၀ါပင္မကုန္းသို႕ ေရာက္ရွိ သြားသည္။
ေအာက္တိုဘာ ၁၃ရက္ေန႕တြင္ေကအန္းန္ယူသည္ ေမာရလီႏွင့္ မဲသေ၀ါ အား လက္နက္ၾကီး အလံုး (၃၀၀) ေက်ာ္ပစ္သည္။ တပ္မဟာ(၇)တစ္ခုလံုး ဗဟိုလံုျခံဳေရးတပ္ခဲြမ်ား အထူးတပ္ရင္း (၁၀၁) (၁၀၂) ဒီအိုတပ္ရင္းမ်ား တိုက္ခိုက္ေရးစစ္ေၾကာင္း(၁)(၂) မူဆလင္ လြတ္ေျမာက္ေရး အင္အားစု မ်ားအျပင္ မဒတ မွေကအိုင္ေအတပ္ရင္းအခ်ိဳ႕ပါပါ၀င္လာခဲ့သည္။

ေန႕စဥ္လက္နက္ၾကီးပစ္ခတ္မႈမ်ားၾကားထိုးတိုက္ခိုက္မႈမ်ားၾကားမွပင္ ၾကံ့ ခံရင္း ေအာက္တိုဘာ (၂၃)ရက္ေန႕သို႕ေရာက္ရွိလာခဲ့ေခ်သည္။ ၂၃ရက္ေန႕ညေနပိုင္းတြင္ မဲလေဒသတြင္တာ၀န္ယူထားေသာ ခလရ(၇၅) စစ္ေၾကာင္း(၁)သည္ ေမာရလီသို႕ေရာက္ရွိလာကာ ခံစစ္ေနရာမ်ားအားလဲလွယ္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။
လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား ရိကၡာမ်ားျပန္လည္ျဖည့္တင္းႏုိင္ျခင္းႏွင့္အတူ တပ္အသစ္မ်ား ေရာက္ရွိ လာသျဖင့္ တိုက္စြမ္းရည္တက္လာသည္။ ထို႕အတူေကအန္းန္ယူူမွာလည္းလူအင္အား၊ လက္နက္အင္အား ၊ ရိကၡာ မ်ားကိုအဆက္မျပတ္ျဖည့္တင္းလ်က္ရွိသည္။
ႏွစ္ဖက္အေျခအေနႏွင့္ တိုက္ပြဲအရွိန္ေပၚလြင္ေစလိုေသာေၾကာင့္ ဖိေရးမိေသာေၾကာင့္ စာလည္းရွည္ၿပီ ေျပာျခင္သည္က တဘက္နဲ႕တဖက္ ဘယ္သူသာသာ ဘယ္သူနာနာ အဆံုးတြင္ တိုင္းျပည္သာနာသည္။
-
မဲသေ၀ါ၏ ေအာက္တိုဘာ (၂၃)ရက္ေန႕အေျခအေနႏွင့္ တခ်ိန္တည္း ၿမိဳေပၚက စစ္ပြဲေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားသို႕ ေရာက္လာေသာ အရပ္ရပ္မွ လူငယ္ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားေဒသ အသီးသီးတြင္ စုစုေပါင္း ၁၁,၃၂၂ ဦး ရွိေနေလၿပီ။ (ပံု- 5c) (ပံု- 5d) တိုင္းျပည္ကား နာပီးရင္း နာလို႕မဆံုးႏိုင္။
၁၉။ႏို၀င္ဘာလ၁၉၈၈ မွာ DAB ေခၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို စစ္အာဏာဆန္႕က်င္ေရး အေထြေထြညီလာခံတက္ေရာက္လာတဲ႕ အဖြဲ႕ ၂၂ဖြဲ႕နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီေအဘီစစ္ေၾကာင္းမ်ား လႈပ္ရွားၾကတဲ့အခါ ၈၈ရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ျခင္း စစ္ပြဲေတြက ဆက္ၾကျပန္ပါတယ္။
တၿပိဳင္နက္ထဲမွာ ၿမိဳ႕ေပၚက စစ္ပြဲမ်ားဟာ ေတာထဲေရာက္သူေရာက္ ေထာင္ထဲေရာက္သူေရာက္ၾကေပမဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ပီး ဥပေဒေဘာင္တြင္းက တိုက္ပြဲကို ေျခလမ္းျပင္သူေတြနဲ႕ သူလည္းသူ႕အေလ်ာက္
အခုအထိ အဆံုးသတ္တဲ့အထိမေရာက္ေသးပါဘူး။
-
ဓါတ္ပံုမ်ားမွာ KNU ၏ မွတ္တမ္းဓါတ္ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္